برای ساماندهی دستفروشان چه سناریوهایی وجود دارد؟
فست تریپ: یک پژوهشگر حوزه اجتماعی در یادداشتی به موضوع اهمیت ساماندهی دستفروشان پرداخت.
خبرگزاری مهر، یادداشت مهمان،
مصطفی عراقی، رئیس گروه مطالعات ساماندهی میادین و آرامستان ها در مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران:
نحوه مواجهه مدیریت شهری با دست فروشان و صنوف مزاحم در شهر تهران نقش کلیدی در تعادل بخشی میان نظم و عدالت ایفا می کند مرور تجارب بین المللی نشان داده است که مواجهه با پدیده دست فروشی به طور عمده در قالب سه رویکرد کلی قابل طبقه بندی است. رویکرد قهری در این رویکرد نهادهای شهری با بهره گیری از ابزارهایی نظیر تشکیل ستادهای رفع سد معبر و اجرای طرح های جمع آوری دست فروشان تلاش می کنند بصورت مستقیم با این پدیده مقابله کنند. این اقدامات اغلب فاقد پشتوانه کارشناسی و نگاه سیستمی بوده و صرفا اثری مقطعی دارند. رویکرد انفعالی این شیوه بر پایه نوعی همزیستی غیر رسمی میان شهرداری و دست فروشان استوار است که طی آن دست فروشان در نقاط مختلف شهر به فعالیت خود ادامه می دهند بدون آن که سازوکار مشخصی برای ساماندهی آنها وجود داشته باشد. پیامد این رویکرد گسترش بی نظمی رقابت ناسالم اقتصادی و ایجاد نوعی انحصار غیر رسمی در فضاهای عمومی است که در تعارض با اصول عدالت فضایی و اجتماعی قرار دارد. رویکرد ساماندهی در این رویکرد با شناخت دقیق خصوصیت های اجتماعی اقتصادی و فردی قشر دست فروشان راهکارهایی ساختاری و پایدار برای مدیریت این پدیده عرضه داده می شود. باوجود اقداماتی مانند شناسنامه دار کردن دست فروشان و ایجاد بازارهای موقت همچون بازارهای فصلی دوره ای و بازارچه های محلی ضعف در سیاستگذاری یکپارچگی باعث بروز چالش های جدی در ساماندهی این کارها شده است. دست فروشی فی نفسه در هیچ کشوری یک مساله و معضل اضطراری در ردیف صدمه های اجتماعی خطرناک تلقی نمی شود بلکه در خیلی از جوامع سعی شده تا از ظرفیت ها و نقاط مثبت آن بیشترین فایده را به اقتصاد ملی برسانند. بعنوان مثال در کشورهایی که گردشگری رونق زیادی دارند مثل چین و مالزی دست فروشان ساماندهی شده در معابر و بازارچه ها یک فعالیت اقتصادی بسیار سودمند برای اقتصاد کلان ملی محسوب می شوند. بنابراین در شهر تهران هم می توانیم بوسیله تنظیم و ساماندهی در جهت اهداف اقتصادی قدم برداشت. با عنایت به مطالب مطرح شده ساماندهی دست فروشان قانونا بر عهده شهرداری تهران می باشد که طبق تبصره ۱ بند ۵۵ قانون شهرداری ها سد معابر عمومی و اشغال پیاده روها و استفاده غیرمجاز از آنها و میدان ها و پارک ها و باغ های عمومی برای کسب یا سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوعست و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد کردن معابر و اماکن مذکور به وسیله مأمورین خود راسا اقدام نماید.
الگوها با سناریوهایی برای ساماندهی
۱_ روز بازارهای پیوسته منظور بازارهایی هستند که درون یافت شهر بصورت پیوسته در جوار یا در امتداد سایر مراکز داد و ستد مراکز خدمات عمومی یا ادارات دولتی تشکیل می شوند. این روز بازارها روزهای معینی در هفته که می تواند همه روزهای هفته را هم شامل شود در ساعت معینی چیده و برچیده می شود. ۲_ روز بازارهای متمرکز این بازارها در محل های مشخصی که برای آنها تعبیه شده است برپا می شوند. این نوع روز بازارها حتی اگر در پیوستگی کامل با مراکز رفت و آمد نباشند می توانند به محل هایی برای رجوع تعداد مکفی خریدار و فروشنده تبدیل شوند منوط به آن که در نوع کالا و خدماتی که عرضه می دهند دقت کافی به کار برده شود. ۳_ پارک بازارها تهران دارای پارک های بسیار زیادی هست که در تمامی طول روز و شب و خصوصاً در ایام تعطیل محل گشت و گذار شهروندان است. این مکانها می توانند در صورت طراحی مناسب به مکان هایی برای ساماندهی دست فروشان حداقل برای روزهای تعطیل و همینطور بازه های شلوغ و خاص بطور مثال در هفته های آخر اسفند ماه ماه مبارک رمضان هفته های منتهی به مهرماه و.... طراحی شوند. ۴ _ پارکینگ بازارها تجربه موفق جمعه بازار پارکینگ پروانه قابل تعمیم به خیلی از پارکینگ های عمومی در سطح شهر تهران است. ۵ _شب بازارها هم اینک بصورت غیر رسمی پذیرفته شده است و در تعدادی از فضاها در ساعتی از شب فعالیت می نمایند. این امر می تواند شکل رسمی و قانونی به خود بگیرد. علاوه بر این خیلی از مناطق شهری هستند که به سبب تمرکز مراکز اداره و خدماتی شب ها به کلی متروک می مانند خیلی از این اماکن که در مرکز شهر هم قرار دارند. دارای پیاده روهای عریض و همینطور خیابان های بسیار عریضی هستند گویی با طراحی های مناسب میتوان از این مناطق برای برقراری بازارهایی بعد از پایان ساعت اداری بهره برد و همزمان این محلات رو از شب مردگی خارج کرد. ۶_ بازارهای سیار اغذیه در بعضی از شهر های جهان همچون در آسیای جنوب شرقی فروشندگی خیابانی منحصراً به فروش اغذیه محدود می شود. هر چند در کشور ما نسبت به این نوع داد و ستد اغذیه با استناد به رعایت نکردن شاخصهای بهداشتی حساسیت وجود دارد اما در تعدادی از شهر های کشور این نوع از داد و ستد خیابانی تجارب موفقی از کار درآمده اند کتاب فروشی های میدان شهرداری رشت و برخی حوالی آن تولید و فروش نان محلی در جوار روز بازارها و یا در خیابان های شهر و همینطور نمونه بسیار موفق لشکرآباد در اهواز مثال هایی هستند که می توانند در اندیشیدن به چاره هایی برای توسعه این نوع دست فروشی که با رعایت اصول بهداشتی هم باشند. مد نظر قرار گیرند. البته شایان ذکر است که توسعه مناسب این نوع از فروشندگی سیار گاه مستلزم طراحی غرفه های سیاری است که در درون خود امکانات پخت و پز و همینطور نگهداری مواد غذایی خام و پخته را داشته باشند. طراحی که با عنایت به غنای الگوی کشورهای خارجی خصوصاً فرانسه و آمریکا می تواند با سهولت نسبی صورت گیرد. به طور خلاصه با توجه به مطالب مطرح شده ساماندهی دست فروشان از لحاظ قانونی بر عهده شهرداری تهران می باشد که طبق تبصره ۱ بند ۵۵ قانون شهرداری ها سد معابر عمومی و اشغال پیاده روها و استفاده بدون مجوز از آنها و میدان ها و پارک ها و باغ های عمومی برای کسب یا سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوعست و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد کردن معابر و اماکن مذکور بوسیله مأمورین خود راسا اقدام نماید. این روز بازارها روزهای معینی در هفته که می تواند همه روزهای هفته را هم شامل شود در ساعت معینی چیده و برچیده می شود. این مکان ها می توانند در صورت طراحی مناسب به مکان هایی برای ساماندهی دست فروشان حداقل برای روزهای تعطیل و همین طور بازه های شلوغ و خاص به طور مثال در هفته های آخر اسفند ماه ماه مبارک رمضان هفته های منتهی به مهرماه و....
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب